Virüslerin genel yapısı nükleik asit, kapsit ve zarfdan oluşmaktadır. Nükleik asitlerden (DNA ya da RNA) sadece birisini genetik materyal olarak bulundurmaktadırlar. Bunlar tek veya çift zincirli yapıda olabilir. Kapsit, kapsomer adı verilen çoklu protein yapısından oluşmaktadır. Nükleik asit ve kapsit yapısına beraber nükleokapsit denilmektedir. Bu nükleokapsit yapısı bazı virüslerde zarf denilen bir yapı daha bulunabilmektedir.
Virüsler sadece canlı ortam içerisinde çoğalabilirler, bu nedenle hücre içinde yaşamak zorunda olan enfeksiyon etkenleri olarak tanımlanabilmektedir. Hücre dışında metabolik olarak etkisizdirler.
Virüsler yapısal olarak aşağıdaki gibi sınıflandırılmaktadırlar.
Kübik (İkozahedral) yapı, 12-20 kapsomerin bir araya gelmesiyle oluşan köşeli yapıda, zarflı ya da zarfsız olabilen bir kapsit çeşididir. Birçok insan, hayvan ve bitki virüsleri bu yapıdadırlar. Domates Sarı Mozaik virüsü (TYMV), Polio virüsler, adeno virüsler ve herpes virüsler bu yapı şekline örnektir.
Helikal yapıda nükleik asidin etrafını heliks şeklinde saran kapsit proteinleri bulunmaktadır. En frajil virüs yapısıdır. Tütün mozaik virüsü bu gruba örnek gösterilebilir.
Kompleks virüs yapısı ikozahedral ve helikal virüs yapılarının beraber bulunduğu bir yapıdır. Baş ve kuyruk morfolojisi oluşmaktadır. Bu yapı sadece bakterileri enfekte eden virüslere özgüdür ve bakteriyofaj olarak adlandırılmaktadırlar. Baş kısmı ikozahedral, kuyruk kısmı helikal yapıdan oluşmaktadır. Kuyruk kısmı ile bakteriye bağlanmaktadır.
Kaynak:
Prasad, B. V., & Schmid, M. F. (2012). Principles of virus structural organization. Adv Exp Med Biol, 726, 17-47. doi:10.1007/978-1-4614-0980-9_3
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3767311/
Sevvana, M., Klose, T., & Rossmann, M. G. (2020). Principles of Virus Structure. Reference Module in Life Sciences, B978-0-12-814515-9.00033-3. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-814515-9.00033-3
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7567489/ 
