Loading

"Kokar Ağaç" mı? "Cennet Ağacı" mı?

Gökağaç da denilen bu çok yararlı ağacı tanımak için bilgiler

Cennet ağacı fotoğrafı

Yabancı adları Türkçeleştirip kullanmayı hiç istemem; ama bu ağacın adı için zorunlu oldu sanırım. Pek hak etmediği halde biz - biraz kibarlaştırarak- “Kokar Ağaç “ diyoruz. Yapraklarını ezince hoşlanmadığımız bir koku verdiğinden olacak. Yabancılar da -sanki- inadına “Cennet Ağacı” diyorlar. Haklılar;  çünkü ağacın anavatanı Çin ve Japonya. Hem bu ülkelerin hem de batılıların inançlarına göre; cennet hep yukarıda, göklerde olduğundan böyle bir adlandırmayı uygun bulmuşlar. Öte yandan, Büyük Çin uygarlığında 'gök' dediniz mi akan sular durur. Unutmayalım, Çinliler devletlerini “Merkez İmparatorluğu” diye tanımlamanın ötesinde, en başta imparatorlar, kendilerini de “Gök’ün Oğulları” olarak isimlendirirmiş.

Dolayısıyla bilimsel adı “Ailanthus altissima” olan bu ağaca Gökağaç / Cennet Ağacı (Tree of Heaven) / Aylantus /Aylandız / Kokar ağaç da deniliyor.  

Aylantus yani cennet ağacı;

  • 20 metreye kadar boy ve 50 santimetreye kadar çap yapıyor.
  • Yağışı az zayıf topraklarda hattâ - hava kirliliğinin yoğun olduğu yerler dahil - ülkemizin her yöresinde yetişiyor.
  • Kalori değeri, liste başı olan meşeyi (3815 cal/gr) bile sollayarak 3824 cal/gr kaloriyi buluyor.
  • Verimi yüksek ve selülozu kolay elde edildiği için kâğıt sanayisinde aranan bir ağaç. Amerika Birleşik Devletleri’nde bu amaçla kullanılıyor.
  •  
  • İlk yıldan sonra her 3 yılda bir olmak üzere hektardan 60 ton yakacak alınıyor.
  • Kök ve kütük sürgünü verme özelliği çok yüksek.
  • Anavatanı Çin’de mobilyacılıkta, yapı işlerinde, ambalaj sandığı ve karoser yapımında önde geliyor.
  • Rüzgârlı yörelerde doğal rüzgâr perdesi kurulmasında en çok yararlanılan türlerden biridir. Avusturya’da bu amaçla deneniyor ve olumlu sonuçlar alınıyor.
  • Dut ağacı kadar nitelikli olmamakla birlikte, yaprakları ipekböcekçiliğinde kullanılıyor.
  • Yaprak ve kabukları ilâç sanayisinde kullanılıyor.
  • Cennet ağacı böcek ve mantarlardan hiç etkilenmiyor.

 

 

Güneydoğu Ormancılık Araştırma Enstitüsünce 1983 yılında Dicle Üniversitesi kampüsünde yapılan bir adaptasyon denemesine göre; bölgede 1000 m. yükseltinin altında orman dışı alanların ağaçlandırılmasında, erozyon kontrol önlemlerinin uygulandığı alanlarda, özellikle yol şevlerinde ve GAP alanında yapımı düşünülen rüzgâr perdelerinde güvenle kullanılabilecek bir ağaçtır cennet ağacı.

 

O yörelerde eski tarihlerde çok yaygın olan ipek dokumacılığının ve ipekböcekçiliğinin yeniden canlandırılması için da bir fırsat olacaktır bu ağaç. Öte yandan gerek kalori değerinin ve gerekse veriminin yüksek oluşu dolayısıyla yörenin yakacak odun açığının kapatılmasına yardımcı olabileceği söyleniyor

 

Bütün bunların yanında bu ağaç türünü “istilâcı tür” olarak adlandırıp kent merkezlerinde ve yolboyu ağaçlandırmalarda kullanılmamasını isteyenler de var. Çok kök sürgünü yapıyor, kaldırımları patlatıyor, aman dikkat diyen dernekler de var ;  var ama, mayıs haziran aylarındaki yeşilden sarıya, daha sonra kırmızıya dönen çiçeklerinin güzelliği nedeniyle peysaj uzmanlarınca da çok aranıyor.

 

 

 

Yalçın Anıl
Standart Üye / 25 Yazı / 191,5K Okunma

1938 Samsun doğumlu Orman Y.Müh. Emekli


Yorum Yap

E-Posta adresiniz yayınlanmayacaktır.

ya da üye olmadan yorum yap ve onaylanmasını bekle.
ÜST