Loading

Sisler Ülkesi Kimmerya ve Kimmerler

Kimmerler

bozkır savaşçıları

Tarihi kayıtlar Avrasya’nın ilk göçebe kavimleri olarak Kimmerlerden bahseder. Karpatlar’dan Kafkasya’ya kadar olan sahada MÖ 12. ve 7. Yüzyıllar arasında egemen olmuşlardır. Bulundukları bu coğrafya da kayıtlara Kimmerya olarak geçmiştir. Konuştukları dil ile ilgili yapılan tespitler ise Hint-Avrupa dil ailesinden Trak-Frig grubundan bir dile işaret etmekte. Bugün bu dilin temsilcisi olarak sadece Arnavutça yaşamaktadır. Kökenleri de tartışmalıdır, dillerinden hareketle Hint-Avrupa kavmi olduğu söylenmekle beraber yaşam tarzları sebebiyle Ön Türk kavmi oldukları da tartışılmaktadır. Kimmerlerle ilgili yazılı kaynaklar yok denecek kadar azdır, daha çok Asur ve Yunan kayıtlarında izlerine rastlanmaktadır. Bilgilerin büyük bölümü Geç Bronz Çağı arkeolojik buluntularından elde edilmektedir. Dönemin yazılı kayıtlarını tutan Yunanlılar, Kimmerleri dünyanın uzak uçlarında yaşayan barbar kavim olarak nitelendirmişlerdir ve isimleri dışında bunlarla ilgili çok az bilgi aktarmışlardır. Homeros, Odysseia’da Kimmerler hakkında genel bilgi vermiştir;

“Güneş batarken ve kararırken tekmil yollar

vardık sınırlarına derin akışlı Okeanos’un,

ordadır Kimmerlerin ülkesi ve kenti,

oldum olası bol sisle ve bulutlarla örtülü,

parlak güneş onları ışınlarıyla göremez hiçbir vakit,

ne yükseldiği vakit yıldızlı göğe,

ne de gökten toprağa döndüğü vakit.

Öylece serili durur bir uğursuz gece

bu zavallı ölümlülerin üstünde.”


Kimmerler hakkında diğer birçok bilgiyi de Asur tabletlerinden öğreniyoruz. Asur tabletlerinden edinilen bilgilere bakıldığında, Kimmerlerin Kafkaslardan güneye inerek Urartu ve Asur topraklarına akınlar yaptıkları anlaşılıyor. Yine İran coğrafyasına da akınlar gerçekleştirdikleri anlaşılmakta.
Anadolu’ya gerçekleştirdikleri akınlarla özellikle Lidya’nın başını olukça fazla ağrıtmışlardır. MÖ 657 yılında Lidya Kralı Gyges, Kimmerlere karşı Asur Kralı Asurbanipal’le anlaşma yapıtı, ondan sağladığı yardımla Kimmerleri yenilgiye uğrattı. Ancak bu yenilgi Kimmerleri durdurmadı, çekildikten bir süre sonra geri döndüler, yine Lidya’ya saldırıp, başkentleri Sardes’i yağmaladılar. Sonrasında Ege kıyılarına kadar ilerleyip buraları da yağmaladılar.


Göçebe ve savaşçı bir toplum yapısı dönemin dünyasında her zaman yerleşik toplumların en büyük tehdidi olmuştur. Kimmerlerin de bir süre boyunca Yunanistan, Anadolu, Mezopotamya ve İran yerleşik kültürlerinin baş belası olduğu görülmektedir. Savaşçı yapıları ve sınır tanımazlıkları onları meşhur kılmıştır.

MÖ 8. Yüzyıla gelindiğinde yeni bir boy birliği Avrasya bozkırlarını Kimmer egemenliğinden almaya başlamıştır. Bunlar İskitlerdi, MÖ 7. Yüzyıla gelindiğinde tamamen Avrasya’nın egemenliğini ele almış olacaklardı. İskitlerden itibaren artık tarihi kaynaklar bozkır kavimlerinden daha çok bahsedecektir. Kimmerlerin İskitler içine karıştığı düşünülmekte, bunun yanı sıra Avrupa içlerine yönelerek Kelt kavimleriyle birleştiği de varsayılmaktadır. Ayrıca araştırmacılar Kimmerlerin, İranlılarla, Kürtlerle ve Germen kavimleriyle de ilişki içine girdiğini ve bunlarla karıştığını da iddia eder. Göçebe yaşam süren Kimmer toplumunun daha sonra farklı kültürlere karışmasıyla yerleşik hayata geçtikleri anlaşılmaktadır.

Sonuç olarak; Avrasya coğrafyasının bu özgür ruhlu savaşçı göçerlerinin, Hint-Avrupa kavimlerinden veya Orta Asya’dan gelen ön Türk kavmi oldukları hala tartışılır. Ancak Avrasya coğrafyasında, Karadeniz’in iki yakasında da etkin bir kültür oluşturdukları ve dönemin dünyasında etkili askeri güç oldukları şüphe götürmez. Medlerle, Traklarla, Asurlarla, Yunan Kent Devletleriyle, Urartularla ve daha birçok devlet ve kültürle ilişki içinde olup, onların kaderlerinde önemli rol aldıklarını, tarihi kaynaklar açıkça işaret etmektedir.

Kimmerlerin tarih sahnesindeki rolleri onların adının efsanelere ve edebi metinlere konu olmalarına kadar varmıştır. Fantastik edebiyatın en meşhur karakterlerinden olan Robert E. Howard tarafından yazılan Barbar Conan bunun en meşhur örneklerindendir. Yine Conan pek çok sinema filmine de konu olmuştur.

 

Kaynaklar

Homeros: Odysseia

Istvan Vasary: Eski İç Asya’nın Tarihi

Taner Tarhan: “Eski Anadolu Tarihinde Kimmerler”

Onur Köse
Redaktör / 56 Yazı / 418,7K Okunma

| 🌿🐢 Yol, Tarih ve Doğa


Yorum Yap

E-Posta adresiniz yayınlanmayacaktır.

ya da üye olmadan yorum yap ve onaylanmasını bekle.
ÜST