Loading

Dikenli Altın Kestanenin Ağaçtan Sofraya Yolculuğu

Kestanenin toplanması, kabuklarından arındırılması ve sofralara gelene kadarki yolculuğu.

Kestane ve Kabuklu Kestane

Kış aylarının belki de sevilen tek yanı olan, "dikenli altın" ve "dağ ekmeği" olarak da bilinen, kayıngiller familyasından, kestanenin zorlu hasadı ekim ayında başlar ve hava koşulları el verdiği sürece de Aralık ayı sonuna kadar devam eder. Bu zorlu hasat yolculuğunun adımlarını ve kestane ağacının özelliklerini yazımızın devamında bulabilirsiniz. 

Kestane Nerelerde Yetişir? 

Ilıman iklim seven kestane ağaçları, hem bol güneş alan hem de nemli bölgelerde 1000-1500 metre yükseklikteki bölgelerde daha kolay yetişirler. Bu nedenle, Kestane ağacının isteği iklime en uygun bölge Ege olduğundan, en çok kestane üretimi yapılan illerimiz de Ege illeridir. Yine de hemen her ilimizde Kestane üretimi yapılmaktadır ancak ülkemizde üretilen kestanenin %70'i Ege bölgesindendir. 


En çok kestane yetiştirilen bölgelerin haritası

En Çok Kestane Yetiştirilen İlimiz Hangisidir? 

Türkiye'de 2018 yılında 63.580 ton kestane üretilmiştir. Bunun %41'inden fazlası Aydın ilimizde üretilmiştir. 

TÜRKİYE: 63.580 ton
1-Aydın: 26.248 ton
2-İzmir: 11.610 ton
3-Sinop: 3.655 ton
4-Bartın: 3.601 ton
5-Kastamonu: 3.126 ton
6-Manisa: 2.309 ton
7-Kütahya: 1.988 ton
8-Bursa: 1.822 ton
9-Denizli: 1.761 ton
10-Zonguldak: 1.295 ton

En İyi Kestane Hangi İlde Yetişir? 

Kestane denilince akla Bursa gelse de; Türkiye'nin en kaliteli kestanesi Aydın'da üretilmektedir. Bursa'nın kestane konusunda bu kadar bilinir olmasının temel sebebi kestane şekeridir. Hatta Bursalı kestane şekeri üreticileri dahi genellikle kestaneyi Aydın'dan alırlar. 

Kestane Nasıl Hasat Edilir? 

Kestane hasadı yazımızın da başında belirttiğimiz gibi Ekim - Aralık ayları arasında yapılır. Ağaçtan sofraya yolculuğu 1 yıla yakın bir zaman alan kestanenin hasadı da büyük zahmet ve emek gerektirir. 

Kestane hasadında öncelikle, kestaneliklerde doğal yollarla yere düşmüş meyveler toplanır. Doğal yollarla düşen meyvelerin dikenli kabukları genelde yarı açık bir hal almıştır ancak yine de dikenlerin zarar vermemesi için eldivenle ya da maşa ile toplanması gerekir.  Doğal olarak düşmeyen kestaneler ise sırıkçı adı verilen tarım işçileri tarafından ağaçlardan düşürülerek toplanır. Sırıkçılar ellerinde uzun sırıklarla 15-20 metre uzunluğundaki ağaçlara çıkarlar ve olgunlaşan kestaneleri ağaçlara zarar vermeden düşürmeye çalışırlar. Sırıkçılık mesleği çok riskli olduğu için, her ne kadar yevmiyeleri yüksek olsa da, günümüzde çalışacak işçi bulmak git gide zorlaşmaktadır. 

Hasat işlemleri oldukça uzun sürer. Bir ağacın dahi hasat edilmesi saatler alabilmektedir. Uzun süren hasat sonunda toplanan kestaneler bahçelerde çuval kaplı zeminler üzerinde toplanır ve üzerleri çeşitli otlar, gazeller ve eğrelti otları ile örtülür. Kış boyu bu şekilde kar altında bekleyen kestaneler böylece dikenli kabuklarından daha kolay ayrılır. Bu aşamada dikenli kabukların daha kolay ayrılmaları için kestaneler tokaç adı verilen bir aletle işlem görür. Daha sonra kestaneler 2 ay kadar da özel sergilerde hafifçe kurutulur. 

Kestanenin Faydaları ve Zararları Nelerdir?

Kestanenin Yararları

  • Lifli bir gıda olan kestane uzun süre tok tutma özelliğine sahiptir. Ayrıca lifli yapıda olması diyabet hastalığının da önlenmesinde faydalıdır.
  • Antioksidan kaynağıdır.
  • C vitamini içerir. Böylece hastalıklara karşı korur ve beyaz kan hücresi üretimini artırır.
  • İçeriğindeki mineraller sayesinde kan ve kemik yapımını destekler. 
  • Bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar. 
  • İçeriğindeki potasyum beyin sağlığı için faydalıdır. 
  • Tansiyonu düzenler. 
  • Kalbi korur. 
  • Çölyak hastaları için alternatif ürünler sağlar.  

Kestanenin Zararları

  • Fazla tüketildiği durumlarda bağırsakları bozar ve ishale neden olur.
  • Tansiyon ve kolesterol hastalarının doktor onayında tüketmesi gerekir aksi takdirde yüksek tansiyona neden olabilir.
  • Kan ilaçları kullanan kişilerin tüketmesi sakıncalıdır.
  • Damar sertliği sorunu yaşayanların tüketmemesi gerekir. Çünkü sorunun artmasına neden olabilir.

Kestanenin Besin Değerleri 

Kestanenin 100 gr'lık porsiyonu için besin değerleri aşağıdaki tablodadır.

Porsiyon Miktarı:100 g
Kalori (kcal) 131
Toplam yağ 1,4 g
Doymuş Yağ 0,3 g
Çoklu Doymamış Yağ 0,5 g
Tekli Doymamış Yağ 0,5 g
Kolesterol 0 mg
Sodyum 27 mg
Potasyum 715 mg
Karbonhidrat 28 g
Protein 2 g

 

A Vitamini 17 IU C Vitamini 26,7 mg
Kalsiyum 46 mg Demir 1,7 mg
D Vitamini 0 IU B6 Vitamini 0,2 mg
Kobalamin 0 µg Magnezyum 54 mg

Umut Utku TAŞDEMİR
Yönetici / 86 Yazı / 3,7M Okunma

1986 yılında şans eseri il olmuş bir İç Anadolu şehrinde doğdu. Henüz bir yaşındayken ailesinin işi sebebiyle memleketi olarak hissettiği yere, Antalya'ya taşındı. İlk ve orta öğrenimini Antalya'da tamamlamıştır. Üniversite öğrenimini tamamladığı Ankara'da ikamet etmektedir.  En ufak bilgi kırıntısına dahi müthiş bir iştahla saldıracak kadar meraklı yapısı sayesinde ilgi alanı geniş olan yazarımız, özellikle müzik, sinema ve biyoloji konuları ile ilgilidir.  Minnak bir de kızı vardır.

Yalçın Anıl 03 Eylül 2023 - 15:03:31

Yanıtla

Sayın Taşdemir, makalenize -kaynak göstererek-küçük bir ek yapmak istiyorum. Kestane ağacının çok yönlü kullanımına ilişkin satırlar için yaptığım alıntının kaynağı aşağıdadır. İyi günler dileğimle.. "Kestane odunu su altında ve içerisinde kullanımlar için oldukça sağlam bir malzemedir. Bu nedenle ahşap yat, tekne, iskele, rıhtım gibi yapıların su içerisinde imalatında yaygın olarak kullanılmaktadır. Diri odun orta derecede emprenye edilebilir. Öz odun emprenye edilemez. Kestane odununun mantarlar için antiseptik bir madde olan tanence zengin olması ve eğilme dayanımının yüksek olması nedeniyle, yurdumuzda telefon ve telgraf direklerinin yapımında Meşe ve Çam odunu yerine de kullanılmaktadır. Kestane çubuklan buharlama işlemine sokulduktan sonra, kolaylıkla bükülebilmekte ve piyasada ‘‘Bambu’’ tabir edilen mobilya takımlarının yapımında kullanılmaktadır. Piyasada tomruk, kereste, direk ve sırık olarak satılmaktadır. Ayrıca Doğu Karadeniz Bölgesinde doğramacılıkta yaygın olarak kullanılmaktadır." Bartın Orman Fakültesi Dergisi 2009, Cilt: 11, Sayı: 15, BORLA MODİFİYE EDİLMİŞ TUTKALLARIN KESTANE (Castenea sativa Mill.) ODUNUNUN YAPIŞMA DİRENCİNE ETKİLERİ Mustafa ALTINOKa , Murat ÖZALP*b , Ali KARAASLAN b , Osman PERÇİNb


Yorum Yap

E-Posta adresiniz yayınlanmayacaktır.

ya da üye olmadan yorum yap ve onaylanmasını bekle.
ÜST