Loading

Işık ve Kuantum

Milyarlarca ışık yılı uzaklıktaki bir gezegene ayak basmamamıza rağmen nasıl olur da bu gezegen hakkında bu kadar bilgi sahibiyiz?

IŞIK NEDİR?

Merküre Marsa Jüpitere veya bizden milyarlarca ışık yılı uzaktaki gök cismine  ayak basmamamıza rağmen bu gezegenlerin atmosferinde hidrojen ve helyum olduğunu veya Jüpiter  ve Satürnde sıvı formda metan olduğunu nerden biliyoruz?

Evrenle ilgili tüm bu bilgileri nerden biliyoruz? Aslında bu sorunun basit bir cevabı var, ışık: Peki ışık nedir,nasıl oluşur?

Hadi bu sorular etrafında ışığın dünyasına inelim...

Işık,bir ışımanın ışık kaynağından çıktıktan sonra nesnelere çarparak veya direkt olarak yansıması sonucu canlıların görmesini sağlayan olgudur.Ama bu tanım bizi ilgilendirmiyor bizi ilgilendiren ışığın fizikteki tanımı..!En sade ve en güzel tanımıyla ışık elektromanyetik bir dalgadır. Yani enerjidir ve dalgalar halinde yayılır ve bu dalgalara neden olan elektrik ve manyetik alandır. Elektrik ve manyetik alan birleşir ve ışığı oluşturur, bu nedenle ışığın diğer adı elekteromanyetik ışımadır.

Peki evrende o kadar ışık var,biz bunları neye göre sınıflandırıyoruz?

Aslında basit bir cevabı var: Biz ışığı elektromanyetik spektrum adını verdiğimiz bir yöntemle dalga boyuna göre sınıflandırıyoruz.

Biz tüm ışıkları göremiyoruz.Bizim gözlerimiz sadece güneşin yaydığı en güçlü ışığı görebiliyor;eğer ışığın dalga boyu bizim görebileceğimizden biraz kısaysa mor ötesi,bundan da kısaysa x ışını,bundan da kısaysa gama ışını diyoruz ya da görebileceğimizden daha uzun dalga boyuna sahipse kızılötesi bundan da uzunsa mikrodalga bundan da uzunsa radyo dalgaları diyoruz.   Tüm bunları ele aldığımızda biz ışığın küçük bir böümünü görebiliyoruz...

Peki  ya göremediğimiz pek çok ışık... İşte göremediğimiz ışıklar için de teleskopu geliştirdik. Peki her şey tamam da nedir bu ışığın kaynağı?

İşte bu noktada maddeden bahsetmek gerekir: Maddenin en önemli özelliklerinden biri ısıttığımızda enerjisi artar.

Fakat bildiğimiz gibi doğa da kararlı bir denge vardır: Tüm  maddeler orijinal haline dönmek ister,bunu yapmak  için de fazla enerjisini dışarı atarlar,haliyle bunu yaparken dışarıya ışık yayar.   Kafamızı uzay boşluğuna çevirdiğimizde gaz bulutları gibi ışık yayan yoğunluğu çok düşük oluşumlar da görürüz bu ve bunun gibi oluşumları anlamak için gidip bu bulutları incelememiz gerekir,ama bunu yapmaya gerek yok.

Neden dediğinizi duyar gibiyim..? Hadi gelin kuantuma kısa bir giriş yapalım...

Atom 3 temel parçacıktan oluşur: Nötron, proton ve elektron; protonların yükü pozitif,elektronların negatif, nötronun ise adından da anlaşılacağı gibi nötr... Protonlar ve nötronlar atomun çekirdeğinde,elektronlar ise çekirdeğin dışında bir yerde,aslında aynı anda heryerde.Kulağa saçma geliyor değil mi?merak etmeyin bunu daha sonra diğer yazılarımda anlatacam...Bizim şu anda bilmemiz gereken elektronun belli bir enerji düzeyinde bulunabileceği yani elektron ya 1.enerji düzeyindedir ya da 2.enerji düzeyinde 1 ile 2.enerji düzeyi arasında olamaz,işte ışığın parçacık gibi davrandığı bilgisi de buraya dayanıyor. Farklı atomlar farklı renkte ışık yayar ve biz bu ışığı ölçtüğümüzde ışığın kaynağı olan maddenin neyden oluştuğunu bulabiliriz.

Peki biz bu ışığı nasıl ölçüyoruz?

Spektrometre ile... Spektrometre ile bir ışığın hangi dalga boyunda olduğunu görebiliriz... O zaman ilk sorumuza dönelim: (Merküre Marsa Jüpitere veya bizden milyarlarca ışık yılı uzaktaki gök cismine  ayak basmamamıza rağmen bu gezegenlerin atmosferinde hidrojen ve helyum olduğunu veya Jüpiter  ve Satürnde sıvı formda metan olduğunu nerden biliyoruz? Evrenle ilgili tüm bu bilgileri nerden biliyoruz?)

Eğer biz spektrometreyi  teleskopa takarsak yıldızların nelerden oluştuğunu görebiliriz. Muhteşem değil mi..?

MUSTAFA BİRGÜN
Standart Üye / 8 Yazı / 14,2K Okunma

Elektrik elektronik Mühendisliği, Endüstri Mühendisliği ve Hukuk Öğrencisi Aynı zamanda Psikoloji Kitabı yazmakta olan bir yazar...

Mahmut Can 18 Şubat 2021 - 02:20:55

Yanıtla

Güzel bir yazı olmuş, tebrik ederim :)

MUSTAFA BİRGÜN 18 Şubat 2021 - 20:48:42

Yanıtla

TEŞEKKÜR EDERİM


Yorum Yap

E-Posta adresiniz yayınlanmayacaktır.

ya da üye olmadan yorum yap ve onaylanmasını bekle.
ÜST