Loading

Karanlık madde ve karanlık enerji

dark matter

  Yaşadığımız evrenin şu günümüzdeki haline baktığımızda yıldızların ve kara deliklerin yeterli miktarda enerjiyi karşılayamadığını görüyoruz. Gökyüzünde gördüğümüz bütün gök cisimleri evrenin çok küçük bir parçasını oluşturur. Kalan kısmı karanlık madde ve enerji meydana getirir.

 

  Karanlık madde nedir, kara delik falan mı yani? KESİNLİKLE HAYIR. Kara delikler yıldızların ölümünden sonra çökerek oluşmuş maddelerdir. Kara delikler karşılarına çıkan her şeyi içine çeker fakat karanlık madde asla tepkimeye girmez. Karanlık madde ışığı büker ve etkileşime girmez, bu yüzden karanlık kalırlar ve biz onları göremeyiz. Peki göremezsek nasıl biliyoruz? Görünen maddenin kütle çekimi, galaksileri ve karmaşık yapıları oluşturacak güçte değil; yani yıldızlar daha uzak köşelere yayılmış ve galaksiler oluşmamış olmalıydı. Bu yüzden kozmozda farklı bir şey var. Bu farklı şey yıldızları çeken bir çekim kuvvetidir. 

 

 

  Kısa bir özetle, ortada bir yıldız var ve bir şeyin etrafında dönüyor ve bunu göremiyoruz, İşte bu döndüğü cisim karanlık madde. 

  Karanlık madde 2 türdür, sıcak(HDM) ve soğuk(CDM);

  HDM: non-baryon'un rölavistik hareketi

  CDM: non-baryon'un non-rölativistik hareketi

 

 

  Şimdi biraz da karanlık enerji hakkında konuşalım, nedir bu karanlık enerji? Edward Hubble uzayda yayılan ışığın dalga boyunun uzaydaki yolunda elektromanyetik spektromunun kırmızı ucuna doğru nasıl kaydığını inceledi. Yaptığı araştırmalar ile daha uzaktaki sönük galaksilerin daha büyük derecede kırmızıya kayma gösterdiğini buldu. Bu kırmızıya kayma olayına karanlık enerjinin sebep olduğu düşünülüyor (karanlık enerji evrendeki enerjinin büyük bir kısmını oluşturur). 

 

 

  Peki karanlık enerji nerede? Cevap çok basit her yerde. Big bang ile başlayıp günümüzde hala genişleyen evren (termodinamiğin 2. yasası), genişlediği her an için galaksileri birbirinden uzaklaştırır ve genişleyen araları karanlık enerji ile doldurur. Yani karanlık madde yıldızları etrafında döndüren görünmez bir cisim iken karanlık enerji her yere yayılmış madde olmayan bir enerjidir. 

Laikoğlu
Standart Üye / 2 Yazı / 6,1K Okunma


Yorum Yap

E-Posta adresiniz yayınlanmayacaktır.

ya da üye olmadan yorum yap ve onaylanmasını bekle.
ÜST