Yaklaşık 375 milyon yıllık bir fosil olan Tiktaalik, Edward Daeshcler ve Farish Jenkis tarafından Kanada buzullarında bulunmuş ilk “fishapood” (ayaklı balık) türüdür.
Bu tür Dünya’da suda başlayan canlılığın karaya çıkışını göstermek açısından çığır açmıştır.
Tiktaalik uzun zamandır aranan bir boşluğa tam oturarak, eksiksiz geçiş sağlamıştır, bu açıdan çok değerlidir.
Tiktaalik, pulları ve solungaçları ile teknik olarak bir balık ancak timsah gibi düz bir kafa yapısına ve sıra dışı yüzgeçlere sahiptir. Bu yüzgeçler Tiktaalik’in sığ sularda gövdesini yukarı kaldırabilmesini ve çoğu dört bacaklı hayvan gibi hareket etmesine olanak sağlamıştır.
Bu özellikler ise, dört ayaklıların özelliklerini balıklardan evrimleştiğini net bir şekilde ortaya koymaktadır.
Fosilin kalıp çıkarılmış hali (sağda) ve Tiktaalik’in heykeli (solda). Sol altta ise Tiktaalik’in bulunduğu yeri gösteren bir harita, Ellesmere Adaları’nda, Nunavut, Kanada
TİKTAALİK, HEM BALIK HEM AMFİBİ ÖZELLİK GÖSTERİR
Tiktaalik’in solungaçlara rağmen kaburgaları ve ciğerleri bulunmaktadır. Bu da günümüzdeki hayvanlar kadar olmasa da nefes alabilmesini sağlamıştır.
BU KEŞİF NEDEN ÖNEMLİ? :
Bu türün keşfi, bilimin işleyişinin en güzel örneklerinden birisidir. Tiktaalik, balıklar ve kara omurgaları arasında kayıp halkadır. Ancak Titaalik kayıp halkadan ziyade bir geçiş biçimi/formudur.
Tiktaalik bu yaşam tarzıyla kazandığı uyarlanımlar omurgalıların kuru toprağa çıkmasında basamaktır. Fakat Tiktaalik karada yaşamak için evrilmeyi amaçlamıyordu.
Tiktaalik’in bulunmasından önce paleontologlar, karaya akın eden omurgalılarla ilgili ipucu sağlayan Eusthenopteron ve Acanthhostega gibi pek çok yok olmuş geçiş türleri üzerinde çalışmışlardı.
Pek çok geçiş biçimi karada yaşayan omurgalıların kökenini aydınlatmayı sağlamıştır. Kesik çizgilerle gösterildiği gibi bazıları henüz bulunmamıştır.
Özetle:
Tiktaalik’i bulmak, biyologların kara omurgalılarının kökeniyle ilgili uzun zamandır kabul ettikleri pek çok hipotezi yalnızca doğruladı. Bu nedenle, bu alandaki hiç kimsenin düşüncelerini kökten değiştirmedi; ama bilimi ilerletmek konusunda önemli bir rol oynadı. Biyologlar şimdi başka tahminler yapmak için, (örneğin omurgalıların neden karara çıktığıyla ilgili) hipotezlerini ayrıntılandırmak için ve daha fazla geçiş biçimi bulmak için bu bilgiden yararlanabilirler. Bu dönemden kalma büyük kaya parçaları, palentolojik aramalar için hazır, keşfedilmeyi bekliyor.
KAYNAK:
https://www.nytimes.com/2008/10/16/science/16fossil.html?_r=1&hp=&pagewanted=print
https://www.theguardian.com/science/2014/jan/13/tiktaalik-fossil-fish-four-legged-land-animal
