Ölüm Sarkıtı (su altı buz saçağı veya ingilizce adıyla brinicle) olarak bilinen buz sarkıtı, henüz yeni donmaya başlayan tuzlu deniz suyunun, oluşan buz parçalarından birinin koparak dibe doğru ilerlemesiyle başlar. Tuzlu suyun donma derecesi normal suya göre daha düşüktür. Buz halinde olan tuzlu su çok düşük sıcaklıkta bulunduğu için buzun altında kalan deniz suyu sıcaklığı çok daha yüksektir. Bu akma işlemi esnasında tuzlu su ılık suyun arasına daldığı gibi aktığı her noktayı dondurarak bir sarkıt oluşturur. Sarkıt oluştuktan sonra geçen süren zarfında donarak dibe çökmeye devam eder.
Adına ölüm sarkacı denmesinin nedeni dokunduğu her şeyi anında dondurmasından kaynaklıdır. Dipte bulunan deniz canlıları ile temas etmesi halinde, temasta bulunduğu tüm canlıları dondurarak öldürür.
Bu hareketli resimde; ölüm sarkacının yoluna çıkan deniz yıldızlarını nasıl dondurduğunu görmektesiniz. Bu ölüm sarkıtlarından en çok etkilenen canlılar deniz yıldızları ve deniz kestaneleridir.
Oluşan bu buz parçacıkları normal olarak bildiğimiz katı buzdan çok daha farklıdır. Tuz ve diğer iyonlar bu akıntıdaki buzlanmadan etkilenmedikleri için buz aralarında yoğun boşluklar bulunur. Süngerimsi bir yapıya sahiptir ve oldukça çok gözeneği bulunur.
Aşağı doğru akarak oluşan buz katmanları, buzun içerisindeki sıcaklığının artmasını engeller. Yani bir nevi yalıtım görevi görür. Böylelikle arada kalan sıcaklık hiç artmadığı için erimesi için gerekli sıcaklığa erişemez. Bu nedenle buzlanma dibe kadar çökerek devam eder. hatta dipte de yayıldığı görülür. İçinden çok düşük sıcaklığa sahip tuzlu su akan bir boru gibi düşünebilirsiniz.
Onu Doğan 20 Haziran 2020 - 16:16:10
Oldukça ilgi çekici bir konu, yazı için teşekkürler.