Loading

Kobra Etkisi Nedir? Adını Nereden Alır?

Kral Kobra

Bir durumu ya da olayı değiştirmek veya kontrol altına almak için yapılan müdahalelerin, beklenmeyen bir etki göstererek durumu ya da olayı daha kötü bir getirmesine Kobra Etkisi denir. 

Peki bu etkinin adı neden Kobra

İngiliz hükümeti Hindistan yönetimini elinde tuttuğu dönemde kobralardan çok çeker ve kobralara karşı savaş başlatır. Ne var ki İngilizler yılanlarla haşır neşir oldukça daha çok İngiliz kobra zehiriyle tanışır. Bunu fark eden "zeki" bir İngiliz, "neden biz uğraşıyoruz? Kobra kafası getiren Hintliye ödül verelim olsun bitsin." der. Bunun üzerine kampanya başlar. Başlarda gerçekten Kobraların sayısı azalır; ancak zor koşullara muhteşem uyumları ile bilinen Hintliler "Madem bunlar her ölü yılana para veriyor o zaman biz bu kobraları besleyelim üretelim. Hem kim koşacak kobra peşinde?" derler. Bu fikirle yola çıkan Hintliler kobra çiftlikleri kurarak yılanları üretirler ve paraya para demezler. 
 
Kobra Yılanı
 
Bu durumu fark edip aptal yerine konduklarını anlayan İngilizler, hem daha fazla kobra üretilmesin diye, hem de zekaları ile daha fazla alay edilmesin diye kobra başına para verme kampanyasını durdurular. Tabii Hintliler de kobraların para etmediğini görünce, kobraları besleyerek kaynak ve vakit harcamak istemezler ve tüm çiftliklerdeki kobralar salınır. Böylece ortam başlangıç durumundan daha çok kobraya sahip olur. Doğal ortamlarında da çoğalmaya devam eden kobraların popülasyonu iyiden iyiye artar. İngilizlerin kontrol manyaklığı da böylece ters teper. O günden beri bu tip kontrol altına alınması hedeflenirken, beklenmeyen etkiler nedeniyle ters tepen olayların olduğu durumlara Kobra Etkisi (Cobra Effect) denir. 
 
Buna benzer bir olay da Vietnam, Fransız işgali altındayken yaşanır. Farelerle başı dertte olan Fransız Hükümeti her fare kuyruğuna ödül koyar. Böylece hep binlerce fare ölüsü ile uğraşmayacaklar, hem de imhası daha kolay ve nispeten daha temiz fare kuyrukları ile farelerin öldüğünü kendilerince kanıtlayacaklardır. Bu kampanya da başta işe yarar ancak bir süre sonra sağda solda kuyruksuz gezen binlerce fare Fransızların dikkatini çeker. Olayı araştırdıklarında anlarlar ki halk yakaladığı farenin kuyruğunu kesip serbest bırakıyor ki fareler daha çok üresin. Aynı zamanda da fareleri besleyip ele alıştırıyorlar ki yakalamak kolay olsun. Bu olaydan sonra ele alışan fareler yiyecek bulma derdiyle o kadar çok Fransız askeri ısırıyor ki... Kampanya sona eriyor ve fransızlar fare leşleri istemeye başlıyor. Bu da farelerin taşıdığı hastalıkların daha çok insana bulaşmasına sebep oluyor. En sonunda yaptığı hatayı anlayan Fransızlar fareleri rahat bırakıyor. Bu olay da daha sonra "Fare Etkisi" olarak anılıyor. 
 
 

Umut Utku TAŞDEMİR
Yönetici / 86 Yazı / 3,7M Okunma

1986 yılında şans eseri il olmuş bir İç Anadolu şehrinde doğdu. Henüz bir yaşındayken ailesinin işi sebebiyle memleketi olarak hissettiği yere, Antalya'ya taşındı. İlk ve orta öğrenimini Antalya'da tamamlamıştır. Üniversite öğrenimini tamamladığı Ankara'da ikamet etmektedir.  En ufak bilgi kırıntısına dahi müthiş bir iştahla saldıracak kadar meraklı yapısı sayesinde ilgi alanı geniş olan yazarımız, özellikle müzik, sinema ve biyoloji konuları ile ilgilidir.  Minnak bir de kızı vardır.

pikachu 24 Haziran 2018 - 21:30:28

Yanıtla

Çok başarılısın 😂

Umut Utku TAŞDEMİR 24 Haziran 2018 - 21:41:04

Yanıtla

Çok teşekkür ederim :)


Yorum Yap

E-Posta adresiniz yayınlanmayacaktır.

ya da üye olmadan yorum yap ve onaylanmasını bekle.
ÜST