Periyodik Cetvel'in mucidi Dmitri Mendeleev, Sibirya'nın Tobolska şehrinde doğan(1834) Rus kimyager ve mucittir. Mendeleev on yedi kardeşin en küçüğüydü. Babasının ölümünün ardından annesi onu eğitim alması için batıya St. Petersburg'a gönderdi.
1859 ve 1861 yılları arasında sıvıların kılcallığı ve spektroskop konularında araştırmalar yaptı ve spektroskop üzerine kitap yazdı ve dikkatleri üzerine çekmiş oldu. Almanya,Fransa'da Avagadro Hipotezi üzerine araştırmalar yaptı. Daha sonrasında ticari amaçlı damıtma yöntemi üzerine çalışmalar yaptı. Bu çalışma ile Rusya'da ilk petrol rafinerisi kurulmasına katkıda bulunmuş oldu.
Tabii en önemli çalışması St.Petersburg Üniversitesi'nde görevli olduğu sırada 'Periyodik Cetvel''i bulmuştur. Otuz beş yaşındayken, elementleri düzene sokmanın bir yolunu bulmaya çalıştı. Elementleri iki şekilde gruplandırdı: Atom ağırlığına göre (Avogadro Yasası kullanılarak), veya elementlerin ortak özelliklerine göre (örnek olarak metaller ya da gazlar gibi kategorilere ayrılarak).
Bu dizilimi ise elementlerin fiziksel ve kimyasal özelliklerindeki düzenlilikten yola çıkarak oluşturmuştur. Mendeleyev’in, Kuzey Amerika’da solitaire kâğıt oyunundan ilham aldığı söylenmektedir. Oyunda kartlar süitlerine (maça, kupa, karo, sinek) göre yatay olarak, rakamlarına göre dikey olarak sıralanır. Mendeleev, benzer şekilde elementleri periyotlar denilen yatay diziler halinde ve gruplar denilen dikey sütunlar halinde sıralamıştır. Dikey sütunlar benzer özelliklere sahip kimyasalları bir araya getirir. Öyle ki, metallere özgü kimyasal benzerlikleri sebebiyle bakır gümüşün üstünde, gümüş de altının üstünde yer alırken, helyum, neon ve argon, soygazlar sütununa yerleşir. Yatay diziler de kimyasal elementleri atom çekirdeklerindeki proton sayısına, yani atom numarası olarak bilinen değere göre, küçükten büyüğe doğru sıralar. Hidrojen elementinin bir protonu vardır, dolayısıyla atom numarası birdir ve tablonun ilk elementidir; Uranyumun doksan iki protonu vardır, dolayısıyla tablonun sonlarında yer almaktadır ve atom numarası doksan ikidir.
1907 yılında, St. Petersburg’ta yakalandığı grip nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Periyodik tabloyu oluşturduğu sırada 63 element biliniyordu, ölümünden sonra 86 element keşfedildi ve çalışmalarının önemi bir kez daha anlaşılmış oldu.
Bu kadar hızlı artış elementlerin periyodik tablosu sayesinde olmuştu. Mendeleyev'in ismi Ay‘da bir kratere ve periyodik tabloda keşfedilen 101 numaralı elemente (Mendelevyum) verilerek, ismi onurlandırılmış oldu.
Merhaba 03 Ocak 2021 - 18:34:58
Mehraba