Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD), 5 Kasım'da yapılacak Başkanlık seçimleri için siyasi ortam iyice kızışırken eski Başkan ve mevcut Başkan adayı Donald Trump cephesinden yeni bir hamle daha geldi. Trump, SpaceX, Tesla ve X'in sahibi milyarder Elon Musk'ı seçilmesi halinde 'Bakan veya Danışman' olarak atamayı düşündüğünü söyledi. Musk'ın yanıtı ise ''Göreve hazırım'' oldu.
ABD SEÇİMLERİ NE ZAMAN?
5 Kasım 2024, dünya siyasi tarihi için kuşkusuz yeni bir dönüm noktası olacak. ABD'de Demokratların adayı Kamala Harris ve Cumhuriyetçi aday Donald Trump arasında kıyasıya bir mücadele sürüyor. Amerikan anket şirketlerinin güncel verilerine göre, 2 adayın oy oranları arasında 1 veya 1.5 puanlık bir fark görünüyor.
HARRIS NE VADEDİYOR?
Trump ve Harris olmak üzere iki lider, seçim kampanyaları kapsamında vaatlerini teker teker açıklıyor.
60 yaşındaki Demokrat ve ilk siyahi kadın aday Kamala Harris, başkan seçilmesi halinde tüm Amerikalılar için maliyetleri düşürmeyi ve ekonomik güvenliği artırmayı en önemli önceliği haline getireceğini açıkladı. Örnek olarak market ürünleri ile reçeteli ilaçların maliyetini düşürmeyi, uygun fiyatlı konutların artmasını ve orta sınıf için vergilerin azaltılmasını gösterdi.
TRUMP'TAN ELON MUSK'A: BAKANIM OL!
Donald Trump ile Elon Musk arasındaki buzlar hızla erimeye devam ederken; eski Başkan Trump'tan önemli bir hamle geldi. Pennsylvania’daki bir seçim kampanyası etkinliğinin ardından basına konuşan Trump, kabul etmesi halinde Elon Musk’ı kabinede bir göreve atamayı veya danışmanlık görevi vermeyi düşündüğünü söyledi.
Geçtiğimiz hafta Musk, Trump'ı bir canlı yayında ağırlamış ve Trump'a hükümetin etkin çalışmasına ilişkin bir başkanlık komisyonu kurulmasını ve bu komisyonun başına da kendisinin atanması teklifinde bulunmuştu. Trump, bu teklife "Bunu yapmayı çok isterim" diye cevap vermişti.
Söz konusu yayında Musk “ülkenin iyiliği için seçimleri Trump’ın kazanması gerektiğini" söylemişti.
MUSK'IN KABİNE'DE OLMASI MUMKUN MU ?
''ABD'yi bir şirket olarak yönetiyor'' iddialarına hedef olan Donald Trump'ın bu teklif ile eleştirileri haklı çıkardığı konuşuluyor.
Elon Musk'ın ise şirketlerini bir devlet gibi yönettiğini söyleyen Hukukçu Yunus Emre Erdölen, Musk'ın çok geniş yetkilerinin olduğunun da altını çiziyor. Bunu kanıt olarak da
- savaş ve krizlere müdahil olabildiği,
-Internet erişimi sağlayan Starlink uydu şirketi ile uydu hizmetlerini yollayarak bir savaşın seyrini değiştiebildiği,
-aldığı kararlar ile borsada hareketlilik yaratarak bazı şirketleri batırırken bazılarına değer kazandırabilmesi,
-Financial Times tarafından yayımlanan rapora göre 2024'ün ilk çeyreğine göre günlük aktif kullanıcısının olan X'in tüm yetkilerinin kendisinin kontrolünde olması gösteriliyor.
Öte yandan X'te kimin, hangi liderin paylaşım yapıp yapamayacağına da kendisinin karar verdiği Elon Musk, tüm bu yönleriyle birçok siyasiden daha fazla yetki alanına sahip.
MUSK, SİYASİ BİR ROLE Mİ BÜRÜNDÜ ?
'Elon Musk, ekonomi ve teknoloji devi olmaktan çıkıp siyasetçi mi oluyor' gibi soruların zihnimizi kurcalaması normal. Ki Musk'ın, uzun zamandır siyasi hamlelere yön verebildiğini unutmamak lazım. Ancak ünlü milyarderin siyasi radara artık belirgin bir şekilde girmesi 13 Temmuz'da Butler, Pensilvanya'da uğradığı suikast girişimine dayandığını ifade ediyor Erdölen. Bu gelişmeyle birlikte Musk'ın Trump'a her ay yaptığı 50-60 milyon dolarlık bağışları, Trump'ı yasaklandığı X'e geri döndürmesi ve milyonlarca kullanıcının önünde saatlerce yayın yapması açık desteği gözler önüne seriyor.
Tum bu açıklıkla Amerikan kamuoyunda Trumpçı Cumhuriyetçilere destek veren bir figür olduğu yineleniyor.
PEKİ MUSK NE İSTİYOR?
Trump tarafından bakanlık veya danışmanlık teklif edilen Musk, tıpkı X'i Twitter'dan aldığı dönemde yaptığı gibi, devlet butun harcamalarını tamamıyla inceleyerek harcamaları kısmayı amaçladığını belirtiyor. Musk, X'i aldığı ilk hafta, şirketin ve çalışanların tüm faaliyetlerini incelemek uzere 1 hafta boyunca ofisinde yatıp kalkmıştı.
UZMANDAN VURUCU İDDİA
Erdölen, Elon Musk'ın etkileri konusundaki fikirlerini bir adım daha ileri taşıyarak Musk'ın bir Hazine Bakanı'ndan ve hatta (bir noktaya kadar) Senato ve Temsilciler Meclisi'nde istediği yasayı geçiremeyen bir Amerikan Başkanı'ndan daha etkin bir role sahip olduğunu ve aldığı kararlar bakımından Amerika ve dünyayı daha çok etkileyebilme yetisini elinde bulundurduğunu ifade ediyor.
Aynı zamanda diğer ülkelerdeki seçimlerle ilgili fikir beyan eden Elon'un, ABD siyasetini X uzerinden dizayn etmeye çalışan bir 'aktör' olduğunu aktarıyor.
MUSK'IN İDEOLOJİSİ NE ?
Bir diğer özelliğine de değinilen Musk'ın serbest piyasa öncelikli, sosyal haklar ve kimlik konusunda muhafazakar, şirketlerin haklarınının öncelendiği bir ekonomik gelişimi savunan liberteryen sağ bir görüşe sahip olduğu ve bir ideolojik tabanı barındırdığı ifade edilerek tüm bu sinyaller ışığında ilerleyen yıllarda siyasete bizzat girebileceği düşünülüyor.
