Şarap, alkol olarak tüketilmesinin yanı sıra çoğu zaman insanlar arasında genel kültür konusu da olmaktadır. Bu yazıda şarap yapımında kullanılan üzümler ve tüketilmesi önerilen yemek çeşitleri hakkında genel bilgileri bulabilirsiniz. Keyifli okumalar :)
Şaraplar Asma (Vitaceae) ailesinde yer alan Vitis vinisfera türüne ait üzümlerden elde edilmektedir. Şarabın kalitesini; üzüm çeşidi, fermentasyon ve dinlendirme gibi özellikler belirlemektedir. Şarabın karakteristik özellikleri (rengi, aroması, tanen profili ve dokusu) meşe fıçılardaki fermentasyon sonucu oluşmaktadır. Ayrıca şarabın asitlik dengesini değiştiren malolaktik fermentasyon da şaraptaki keskin malik asidin (elma asidi) daha yumuşak olan laktik aside (süt asidi) çevrildiği ve aslında alkolik fermantasyon sonrası olgunlaşmasıyla ilgili süreçtir.
Cabarnet Sauvignon
En meşhur kırmızı şaraplık üzüm türüdür. Kökeni Fransa olmasına rağmen birçok ülkede kolayca yetiştirilebilmektedir. Ülkemizde ise özellikle İzmir ve çevresinde yetiştirilmektedir. Geç olgunlaşır ve yıllandıkça tadı yumuşar ve birçok yemekle tüketilmeye olanak sağlar. Özellikle meşe fıçılarda bekletilir. Genellikle merlot ve cabernet franc ile karıştırılır (Bordeaux şarapları). Kabuğu kalın olan bu üzümler tanen yönünden zengindir. Genç şaraplar baharat ve bitter çikolata notalarına sahipken; yıllanmış şaraplar daha çok vanilya ve kahve aromalarına sahiptirler. Genellikle kırmızı et ile tüketilmeye uygundur.
Merlot (Hafif Kırmızı)
Yumuşak, tombul ve erken olgunlaşan Merlot üzümünün tanen miktarı düşüktür. Bu nedenle daha sert ve geç olgunlaşan cabernet sauvignon ile beraber harmanlanarak kullanılır. Tek başına da kullanılan bu üzüm; yumuşak, rahat içimlidir ve erik aroması içerir. Merlot şaraplarının da kırmızı et ile tüketilmesi önerilir.
Chardonnay (Gövdeli Beyaz)
Beyaz şarap üretiminde en çok kullanılan yeşil üzüm çeşididir. Sek (kuru) şaraplardan köpüklü şaraplara kadar hemen her türlü şarap yapımında kullanılabilir. Özellikle köpüklü şarap ya da şampanya yapında tercih edilmektedir. Genellikler yağlı balıklarla tüketilmesi önerilir.
Chenin Blanc (Asitli Beyaz)
Fransa’nın Loire Valley bölgesinde yetiştirilen daha sonra Güney Afrika’da da üretilmeye başlanan beyaz şarap yapımında kullanılan bir üzüm çeşididir. Yüksek asiditeye sahip olması sayesinde köpüklü şarap ve aynı zamanda tatlı şarap üretiminde kullanılmaktadır. Özellikle salata, balık ce tavuk gibi hafif yiyeceklerle birlikte tüketilmesi önerilmektedir.
Gamay
Mor renkli kırmızı şarap üretiminde kullanılan bir üzüm çeşididir. Fransa’nın Beaujoais bölgesinde üretilir. Yüksek asiditeye sahip bu üzüm türü karbonik maserasyon yöntemi ile tadı yumuşatılır. Orta gövdeli, meyve notaları içeren şarap üretiminde kullanılır.
Gewürztraminer
Beyaz şarap yapımında kullanılan pembe ve kırmızı şarap yapımında kullanılan aromatik bir üzümdür. Baharatlı ve egzotik bir aroması vardır, sek veya tatlı olabilir. Almanya ve çevresindeki ülkelerde yetişir. Asmasının narin ve düşük asiditeli olması nedeniyle verimi düşüktür.
Grenache
Genellikle baharatlı ve mayhoş bir tada sahip olan bu üzüm çeşidinin alkol oranı yüksektir. Özellikle kırmızı meyve (çilek ve ahududu) ve beyaz biber tatlarını içermektedir. Yapılan şaraplar asit, tanen ve renk yönünden zayıf olduğundan şiraz, carignan ve cinsaut gibi taneni yüksek üzümlerle karıştırılarak yapılmaktadır. Beyaz ve kırmızı etlerle tüketilmektedir.
Pinot Noir
Kırmızı şarap yapımının yanı sıra şampanya ve köpüklü beyaz şarap yapımında da kullanılan, Fransa’nın Burgundy bölgesinde yetiştirilen üzüm çeşididir. Çilek, kiraz ve ahududu aromalarını içeren orta gövdeli şarap yapılmaktadır.
Sauvignon Blanc
Fransa’nın Bordeaux bölgesinde yetiştirilen yeşil bir üzüm çeşididir. “Sauvage” yabani, “blanc” beyaz anlamına gelmektedir. Bu üzümle yapılan şaraplar genellikle taze ve körpe olarak nitelendirilmektedir. Dinlendirildikten sonra bu şaraplar, peynir veya balık ile tüketilmeye uygundur. Hatta sushi ile tüketilebilecek sayılı şarap arasında yer almaktadır.
Syrah (Shiraz)
Diğer şaraplardan farklı olarak Şiraz, Pers kültürüne aittir. Üzüm çekirdeksiz ve çok tatlıdır. Orta derecede asidiktir ve yine orta miktarda tanen içeren bu şarap en koyu, tam gövdeli şaraplar arasında yer almaktadır. Koyu meyve tatları içermektedir. Yumuşak kokulu peynirlerle çok daha iyi tüketilmektedir.
Papazkarası
Yerli şaraplık üzümlerimizden birisidir. Marmara ve İç Anadolu Bölgesi'nde yetiştirilmektedir. Kırmızı şarap üretiminde kullanılan bu üzümün verimi düşük olduğu için dikim alanı azaltılmıştır. Baharatlı bir tada sahip olmakla birlikte, tanen miktarı azdır.
Öküzgözü
Elazığ ve çevresinde üretilen yerli bir üzüm türüdür. Ülkemizde üretilen en büyük üzüm türü olmakla birlikte, şarap üretimde kullanılan en kaliteli iki üzümden birisidir (boğazkere). Kabukları boğazkereye göre daha incedir. Şarapları ince, yoğun kırmızı meyve tatları içeren, dolgun ve orta tanenlidir. 10 yıla kadar çok rahat yıllandırılabilmektedir. Kırmızı et ile tüketilmeye uygundur.
Boğazkere
Boğazkere de Diyarbakır ve Elazığ çevrsinde yetiştirilen yerli üzümdür. Yoğun gövdeli, lacivert tonlu koyu kırmızı renkli, kurutulmuş kırmızı meyve ve baharatların zengin ve güçlü aromalarını içermektedir. Tanen miktarı yüksektir. Öküzgözü ile birlikte yapılan şarap daha kaliteli olmaktadır. Kırmızı et kebapları, hindi, somon ve Gruyere peyniri ile tüketilmesi tavsiye edilir.
Kalecik Karası
Ankara Kalecik'te en verimli şekilde üretilen üzüm çeşididir. Taneleri orta büyüklükte olan bu üzüm, koyu mavi renkli ve çekirdeklidir. Kendine özgü bir aroması vardır. Şarabı; meyve aromalı, hafif-orta gövdeli, düşük asitli ve düşük tanenlidir. Türkiye'deki en iyi yıllanma potansiyeline sahip üzümlerindendir. Kalecik karasının da kırmızı etle tüketilmesi tercih edilmektedir.
Çal Karası
Çal karası Denizli ve çevresinde üretilen bir başka yerli üzüm türüdür. Şeftali ve gül aroması içeren orta asidik pembe şarap yapımında kullanılır. Çilek ve böğürtlen tatlarını da içerebilmektedir. Balık ve tavuk ile tüketilmesi önerilmektedir.
