Japonya'da tüketilen bir balık türünün ölümcül derecede zehirli olduğunu ve sadece usta kişiler tarafından hazırlanabildiğini duymuşsunuzdur. İşte o balığın adı Fugu.
Gelin Fugu balığına ve bu balığın nasıl pişirildiğine bakalım.
Fugu Balığı Nedir?
Fugu balığı Tetraodontidae familyasından olan Balon balığı ya da Kirpi balığı olarak da adlandırılan balıkların zehirli bir cinsidir. Dünya'nın en zehirli balığıdır. Dünya'nın 2. en zehirli omurgalısıdır (bu konuda birincilik zehirli bir kurbağa türüne aittir) aynı zamanda.
Fugu balığının aslında dişilerinin karın derisi, iç organlarının zarları ve yumurtalıkları zehirlidir. Ancak bu durum Fugu balığının erkeklerine zehirsiz olma konusunda güveneceğimiz anlamına gelmiyor. Çünkü Fugu balığında çift cinsiyetlilik oldukça olasıdır. Ayrıca bu balığın bazı türlerinin tüm iç organları, kanı ve hatta gözleri de zehirlidir.
Fugu balığının içerdiği zehrin adı Tetrodotoxin'dir. İnsanlarda hızlı etki eden bir panzehiri bulunmamaktadır. Vücuttaki bütün sinir hücrelerine sodyum kanallerını bloke ederek etki ettiğinden etkisi güçlüdür. Çok az miktarlarda kullanıldığında ise metabolizmayı yavaşlatır.
Aslında Fugu balığının Dünya'da bilinen 122 türü vardır ve bazı türleri tamamen zehirsizdir. Fugu balığı genellikle tropik sularda bulunur ancak gerek balığın baskın tür olması gerekse denizleri birleştiren kanallar balığın oldukça yayılmasına sebep olmuş. Süveyş kanalının açılması ile ülkemiz kıyılarında da son 10-15 yıldır sıklıkla görülmektedir. (Türkiye'de bulunan türlerin de dişileri üreme dönemlerinde zehirlidir.)
Fugu Balığı Nasıl Hazırlanır?
Fugu balığı öldüğünde zehrin balığın vücuduna yayılma olasılığına inanıldığı için; eskiden beri balıklar restorana canlı olarak getirilmektedir. Bu riskten dolayı, Fugu geleneksel olarak hazırlanırken balık daha canlıyken derisi yüzülür, iç organları ve gözleri çıkarılmakta idi. Neyse ki yeni ustalar bu geleneksel yöntemi kabul etmiyor ve balığı hazırlamadan hemen önce bir hamlede öldürüyorlar. Fugu balığı temizlenirken, zehrin yoğun olduğu dişleri, iç organları, gözleri ve balığın zarına azami dikkat gösterilir. (Fugu balığı artık temizlenmiş ve yemeye hazır olarak paketlenmiş şekilde de satılmaktadır.)
Bazı Fugu ustaları yiyen kişinin dilinde ve dudaklarında karıncalanma hissi yaratmak için zehrin bir kısmını balığın etine de bulaştırır. Fugu balığı yiyen kişiler bu hissi hafif bir sarhoşluk olarak tanımlarlar.
Fugu balığı yine geleneksel olarak çiğ olarak servis ediliyor. Ancak müşteriler pişmiş şekilde tüketmek isterse, masalarında bulunan ocaklarda pişirebiliyor ya da pişirilmiş olarak servis edilmesi sağlanıyor.
Fugu balığının atıkları da özel olarak imha ediliyor. Aynı tıbbi atıklar gibi özel olarak toplanıp imha ediliyor. Bunun sebebi, balığın iç organlarındaki zehir nedeniyle sokakta yaşayan insanların zehirlenme olasılığı.
