Loading

Kırmızı Cüce Nedir?

Evrenin Cüce: Kırmızı Cüce Türü Yıldızlar

Kırmızı Cüce

Kütlesi Güneşimizden %60 daha az olan yıldızlara kırmızı cüce veya al cüce adı verilir. Yaygın olarak kullanılan ve tercih edilen adı kırmızı cücedir. Kırmızı cüce yıldızları oldukça az ışık yaydıkları gibi diğer yıldız türlerine oranla daha soğukturlar.

Kırmızı Cüce yıldızlar, 200 bin ile 700 bin kilometre çapı aralığında  olabiliyor. Yüzey sıcaklığının daha soğuk olduğunu söylemiştik. Bir yıldız ne kadar soğuk olabilir ki? Ortalama yüzey sıcaklığı 3,600 santigrat dereceyi geçmiyor. Düşük kütleli kırmızı cüceler; tamamen konvektif olduklarından, helyum çekirdekte birikmez ve Güneş gibi daha büyük yıldızlarla karşılaştırıldığında, ana diziden ayrılmadan önce hidrojenlerinin daha büyük bir kısmını yakabilirler. Kırmızı Cüce yıldızlar, bizim günenişimizin yaydığı enerjinin sadece binde 1'i ila yüzde 10'u arasında enerji yayabiliyorlar. Her ne kadar bizim Güneş'imizin yanında güçsüz görünse de, ömürleri diğer tüm dev yıldızlara oranla çok çok daha fazladır. Bu süre 70 milyar ila trilyonlarca yıla kadar değişkenlik gösterebilir. Bu yıldızlar çok küçük olduğu için, sahip olduğu zayıf kütle çekim kuvveti de kendisi üzerinde çok daha az etkiye sahiptir.

Kırmızı Cüce yıldızlar, Hertzsprung-Russell diyagramı kullanılarak, farklı bilim insanlarına göre farklı şekillerde tanımlanabilir. Kırmızı Cüce yıldızların, diğer yıldızlardan ayırt edilebilmesi için yapılmış ve kabul edilmiş net bir tanımı yoktur.

Bu diyagram, yıldızların parlaklıkları, etkin sıcaklıkları gibi ilişkileri gösteren bir çizenektir. Bir yıldızın, bu çizenek üzerindeki değişimine göre evrimi gözlemlenebilir. Bu çizelgeye göre Kırmızı Cüce'ler K - M grubunda yer alır. Farklı kaynaklara göre K ile M bölgesinde de ayrılmış farklı alanlar bulunmaktadır. Kırmızı Cüceler, M bölgesinde, nebulaların yoğunlaşan bölgelerinde oluşuyor diyebiliriz.. Bu yıldızların enerji kaynağı nükleer füzyondur. (Bknz: Nükleer Füzyon Nedir?)

Çoğu Kırmızı Cüce'nin etrafında gezegen bulunur. Ancak bu gezegenler genelde küçüktürler, çok nadiren Jupiter kadar büyük gezegenelere sahip olabilirler.

Güneş'e en yakın Cüce Yıldız, Proxima Centauri'dir.

Gliese 581, Kırmızı Cüce'ye sahip bir güneş sistemidir ve bilindiği kadarıyla 6 ötegezgeni vardır.

Gliese 581b
Gliese 581b, dünya dışı yaşamların araştırıldığı, Glise 581 güneş sisteminde bulunan bir ötegezendir.

Kırmızı Cüce'lerin yörüngesinde bulunan gezegenlerde yaşam olup olamayacağı bir tartışma konusudur. Bu tartışma konularına sahip olan en büyük etkenlerden birisi, gezegenin yıldıza çok yakın olması sebebiyle kütle çekiminin yoğun gel-gitlere sebep olması ve yer çekimi kilidine dahil olması. Kırmızı Cüce'nin yer çekimi kilidinde bulunan bir gezegende bir taraf sürekli gündüzken, diğer taraf sürekli gece olmaktadır. (Bknz: Neden Ay'ın Hep Tek Yüzünü Görürüz?)

Emre AKKAYA
Yönetici / 81 Yazı / 2,5M Okunma

1992 Ankara doğumlu. Yazılımcı ve amatör astronom. Araştırmayı ve bilgi paylaşmayı sever..


Yorum Yap

E-Posta adresiniz yayınlanmayacaktır.

ya da üye olmadan yorum yap ve onaylanmasını bekle.
ÜST