“DÜNYA DURMADAN DÖNÜYOR DÖNÜYOR…”
Ben bu satırları yazdığım 04 Haziran 2023 sabahı Liselere Giriş Sınavı yapılıyor. 1 milyon 246 bin çocuk sabahın erken saatlerinden önce yollarda… Aslında beni hiç –ama hiç- ilgilendirmeyen bir konu. Kendi kızım 48 yıl, torunumsa 20 yıl önce bu heyecanı tatlıca yaşatmışlardı bana. Bu işten anlayanların bile bir türlü çözemediği bir düğümdü eğitim. Kim bilir daha kaç yıl sürüp gidecekti?
Bunları düşünürken yaşanmış bir örnek geldi aklıma birden. Tam 40 yıl önce çok yakın bir akrabamın davetiyle Almanya’daydık. Yıllık iznimizi geçirdiğimiz her gün; yeni şeyler görüyor, yaşıyor; kimi zaman da komşu ülkelere kadar uzanıyorduk. Ev sahibimiz, Türkiye’de Alman Lisesi’ni bitirmiş, Almanya’da da mimarlık okumuştu; ama asıl mesleğini yapmıyor; dil konusundaki başarılarını yeminli çevirmenlik olarak kendi bürosunda değerlendiriyordu. Türkçeyi aksanlı fakat rahat konuşan eşi Almandı ve oğlu ilkokul 2. Sınıftaydı o zamanlar. Bir akşam yemeğinde çeşitli konuları eşeliyorduk. O yıllarda henüz bilgisayar yaygın değildi; disk, çubuk bellek ve benzeri araç gereçler yoktu. Müzik için en aranılır pratik araçlar; uygun bir teyp ve kaliteli kasetlerdi.
Yaban ellere gitmişken birkaç tane kaliteli kaset alalım diye düşünüp eşimle çarşıya çıktık. Kasetimiz Alman malı olmalıydı, markayı zaten biliyorduk, 60 dakikalık değil 90’lık olmalıydı. Almanya’da bize hediye edilen Ruhi Su türküleri böyle bir kasetti; çok netti ve gümbür gümbür bir sesi vardı. Aradığımız özellikleri taşıyan boş kasetleri bir yerde bulduk; pek ucuz şeyler değildi; ama kaliteden vaz geçmeyeceğimiz için ödememizi yaptık, paketimizi alıp çıktık. Birkaç dükkân aşağılara doğru biraz yürüdük…
Aynı tip müzik araç-gereçleri satan başka bir yerde aynı nitelikteki kasetlerin aldığımız fiyatın çok altında bir fiyatla satıldığını görünce gerçekten çok şaşırdık. Aynı markaydı, 90 dakikalıktı ve önceden aldığımız bir kasete ödediğimiz paraya bu kasetlerden iki tane alabilirdik ve öyle yaptık. Hemen 2 kaset de oradan satın aldık ve eve döndük.
Kromdioksit Kasetler
Akşam yemeğinde bu – bize göre - anlamsız fiyatlandırmanın nedenini ev halkından öğrenmek istedik. Gelinimiz “Ben bir müzik firmasında muhasebe işlerine bakıyorum; bizim firma LP üretiyor, kaset fiyatını bilemem” demiş Almanca. Kocası “ Yalçın abi, ben bu işlerden hiç anlamam; bizim oğlana danışırım hep, gel bu işi ona soralım” dedi.
Oğlu ancak 7-8 yaşlarındaydı, nasıl uzmanlık yapacağına şaştım; ama hemen gelmişti, işte karşımızdaydı. Babası bizim maceramızı anlattı çocuk yaştaki bilirkişiye Almanca olarak. O dikkatle dinledi; iki kaseti de üst yazılarıyla inceledi ve “Ben hangisinin ucuz hangisinin pahalı olduğunu size söyleyeyim mi” demiş babasına, Almanca olarak. Bizim de onayımızı alındı ve kasetlerden birini işaret ederek ”Bunu daha pahalı almışsınız; ama ben de hep bunu alıyorum sizin gibi. Öteki sıradan işler için kullanılabilir, müzik için önerilmez” dedi.
Şaşkınlığım tepe yapmış olacak ki “Lütfen anlatsın bize bu işin ayrıntısını” dedim babasına..
“Önce bu işin başlangıcını anlatayım size” diyerek ilkokul 2. sınıftaki genç, uzmanlığını konuşturmaya başladı ve devamla “ Dünya kendi etrafında çok hızlı dönüyormuş, kitaplar öyle yazıyor öğretmen de öyle söylüyor. Bu kadar hızlı dönen bir cisim mutlaka bir ses çıkarırmış, otoyollarda hızla giden arabalar gibi. Fakat dünyanın çıkardığı bu sesi bizim duymamıza olanak yokmuş; kulağımız o vınlamayı alamazmış. İşte; ses kaydı yaparken kullandığımız kaset kromdioksitli ise bu vınlama kasetlere kesinlikle işleyemez, ses çok net olur; ucuz teyp bandında ise kayda girermiş. Ucuz olan kasetleri dinlerken biz bu vınlamayı fark etmezmişiz; ama kayıt kalitesiz olurmuş” dedi.
Teşekkür ettik bilirkişimize ve onu Türkiye’den bize ısmarladığı teneke itfaiye arabasıyla oynamaya yolladık. Tam o sırada babası oğlunu yanına çağırdı ve önce Türkçe olarak “ulen bu kadar derin bilgilerin var; öyleyse söyle bana Almanya Cumhurbaşkanı kim, adı ne?”. Oğlan şaşırdı birden ve ekledi Almanca olarak “Ne bileyim, ben daha çocuğum onu siz bilirsiniz ancak” diyerek odasına yollandı. Bu kadar elektronik oyuncak arasında bizden özellikle istediği teneke ve tahta oyuncaklar ona çekici geliyor; onları ezip büküyor, şekilden şekile sokuyordu.
Ertesi gün okul karnesi verilecekti bilirkişimizin. Karneler öğrenci velilerine veriliyordu. Annesiyle birlikte biz de katıldık karne teslim kuruluna. Annesi öğretmenin yanına gitti; öğretmen ona yarım dosya kâğıdına yazılmış bir not verdi ve açıklamalarda bulundu. Annesinin yüzü asıktı biraz, eve gidince işin aslını babasından öğrendik.
Sınıfta kalma, bütünleme gibi engeller olmadığından sınıfı zâten geçmişti; ama dersi çok dikkatle dinlediği halde verilen ödevleri zamanında yapma işine hiç girişmiyordu. Arkadaşlarıyla sık sık kavga ettiği oluyordu. Biraz daha derli toplu olması isteniyordu öğretmeni tarafından. Anlayacağınız bizde olduğu gibi “Zayıf /Orta /İyi/Pekiyi” ya da “Geçer / Geçmez/ Bütünleme” gibi sözcükler kullanılmıyor rakamlarla not verme yolu uygulanmıyordu.
Bizim sistemle ilgisi olmayan bir uygulamaydı. Ortaokul sonunda çocuğun eğilim ve yeteneklerine göre seçeceği meslek belirleniyor; onlar meslek okullarına yöneltiliyor, yüksek öğrenim yapması uygun görülenler liseye devam edebiliyordu. Kabaca özeti böyleydi; ama eyaletlere göre değişikler v
77 yıl önceki öğrenciliğim geldi gözümün önüne. Galiba 4. Sınıftaydık; bakanlar kurulunun fotoğrafı sınıfımızda asılıydı ve biz “Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilinin “ yani, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanının kim olduğunu ezbere biliyorduk. Ne kadar gereksiz bilgiler yüklemişler bizlere, ne yararı varmış bilmem?
Dünyanın dönerken çıkardığı sesi merak ettinizse aşağıdaki bağlantıya tıklayın
https://www.haberturk.com/video/haberturk/izle/iste-uzaydan-dunyanin-sesi/80612
